belə

əvəz.

1. Bu cür, bu təhər, bu kimi, bu sayaq. Mən belə adam görməmişəm. Belə işlərə yol vermək olmaz. – Fikirləşirəm, . . axırda yəqin edirəm ki, hələ gərək belə də olsun. M. Ə. S.. <Suraxanski:> Mən heç vaxt . . demərəm ki, məni tərif et. Belə təvəqqe ancaq mənə əskiklik gətirib, mənim şənimə toxunar. Ə. H.. // Bu qədər, bunca. Belə gec niyə gəldin? – Sən ki bu qaydada belə gözəlsən; Yoxdu gözəllikdə sənə tay, gözəl. A. A.. <Kərbəlayı Rəcəb:> Hacı, dərdin alım, nöşün belə kəmhövsələ olmusan? N. V..

2. «Hətta» mənasında bağlayıcı kimi işlənir. Firidun sual belə vermədən xarabaya girdi. M. İ.. Beş dəqiqə belə keçmə- miş asfaltlı yolda təzəcə abı rəngə boyanmış . . maşın göründü. M. Hüs.. Burada ağaclar belə sınmış, bağçalar qurumuş, . . heyvanlar belə sanki qaçıb bu kənddən uzaqlaşmışdılar. Ə. M..

3. Bu boyda, bu yekəlikdə. Belə ağacın başına qalxmaq çətindir.

4. dan. Bu tərəfə, bu yana, o tərəfə, o yana. Bir-birimizdən ayrıldıq, mən belə gəldim, o belə getdi.

5. «Bundan», «bu gündən» sözləri ilə bərabər: bundan sonra, bundan etibarən, başlayaraq. Bundan belə mən sizə gəlməyəcəyəm. – Nə yaraşır sana, divanə könül; Həmdəm olmaq yara bu gündən belə. Q. Z..

6. Yalnız cəm şəklində: belələr(i) – bu cür adamlar. Belələrinə söz kar eləmir. M. Hüs..

7. Qoşa şəkildə: belə-belə – bax belə 1-ci mənada. Bizə belə-belə adamlar lazım deyil. C. M.. Belə-belə fikirlər Rüstəm bəyi artıqlığınca məşğul edirdi. Ç.. Sən belə-belə işlərə qarışmasan, yaxşıdır; özüm bilərəm. Ə. Ə..

8. «Ki» bağlayıcısı ilə: belə ki (əski forması «belə kim») – nəticə bildirən qovuşuq cümlələri birləşdirən bağlayıcı yerində işlənir («buna görə də» mənasında). Belə kim mən görürəm dilbərimin, qəmzəsini; Öldürür aşiqi-sərgəştəni mərdanə bu gün. Reyhan xanım.

◊ Belə ha – tərif, bəyənmə mənasında işlənən nida. Bir qarı fəxrlə dedi: – Belə ha!. . Deyəsən, bu gündən belə xəstəni xəstəxanaya çalğı ilə aparacaqlar. «Kirpi». Elə belə – 1) nə yaxşı, nə pis, babat, miyanə, orta; 2) müəyyən məqsədsiz, qərəzsiz, bikarçılıqdan. Elə belə tində durmuşdum. – <Qaçay:> Elə belə demək istəyirsənsə, de. Z. Xəlil. Belədən-belə – bir tərəfdən o biri tərəfə, bu yandan o yana. Yük, minik çəkirsən belədən-belə; İşləmək olmaz, a canım, bir belə! A. S.. Göydə əlvan buludlar keçir belədən-belə. R. R..